Siphon (hay còn gọi là Syphon) là một dụng cụ pha chế cà phê được phát minh vào khoảng những năm 1840 bởi một bà nội trợ người Pháp (Marie Fanny Amelne Massot). Sau gần hai thế kỷ, những hiệu chỉnh khác nhau đã được thực hiện cho quá trình pha chế cà phê bằng siphon. Đây thực sự là một chặng đường dài với nhiều bước thăng trầm, đả có thời điểm ngành cà phê lãng quên phương pháp pha chế này rồi lại vực dậy sau nhiều thập kỷ – tham khảo thêm tại Những giai đoạn lịch sử của bình Siphon
Nhằm thể hiện sự tôn trọng quyền nội dung trước bài viết này, Prime xin gửi lời cám ơn chân thành đến tác giả Binh Truong của blog seedtomysoul.com, Một nơi tập họp các bài viết chia sẻ đáng trân trọng và vô cùng hữu ích. Bạn đọc có thể xem thêm từ bài viết gốc
Bình Siphon từ Hario
Đây là dụng cụ pha chế (được tác giả sử dụng trong bài viết) với hoạt động kỳ thú vị bởi nó hoạt động như một ống truyền nước. Siphon gồm 3 bộ phận chính: Phễu thủy tinh, bầu thủy tinh và nguồn nhiệt. Cũng có thể nói thêm, Hario là một hãng dụng cụ pha chế nổi tiếng từ Nhật, bên cạnh Siphon – Hario còn nổi bật với phễu V60.
Để bắt đầu với Siphon tại nhà
Để sử dụng siphon, bạn cần đảm bảo phễu thủy tinh và bình đựng được làm sạch, nguồn nhiệt có thể dùng bếp ga mini, thiết bị đang rất được ưa chuộng hiện nay tại các nước phát triển (Mỹ, Nhật, châu Âu) hoặc sử dụng đèn/bếp cồn truyền thống.
Tại Seed to my soul, tác giả đả sử dụng đèn cồn như tính nguyên thủy của nó. Lý do bởi cồn 90 độ khá rẻ tại Việt Nam, bạn dễ dàng mua tại các nhà thuốc và quá trình pha chế cà phê với Siphon sử dụng đèn cồn chỉ khoảng 5-10 phút nên lượng cồn tiêu thu khá tiết kiệm. Ở góc độ nào đó, “chơi” với Siphon khiến cho bạn cảm thấy mình như đang thao tác trong phòng thí nghiệm hóa học. Những barista pha chế cà phê bằng Siphon tại Blue Bottle (một nhà rang xay cà phê nổi tiếng tại Mỹ và Nhật) được gọi là “siphonistas”.
Về nguyên lý thẩm thấu ngược
Nguyên lý hoạt động của Siphon dựa trên sự thẩm thấu ngược. Khi sử dụng đèn cồn đun sôi nước, hơi nước sẽ thông qua ống thủy tinh từ bầu thủy tinh (đựng nước), đi qua phễu phía trên và thẩm thấu cà phê, đọng lại thành các giọt cà phê. Quá trình đẩy hơi nước cứ tiếp diễn cho tới khi bạn gỡ bỏ nguồn nhiệt (tắt đèn cồn) và toàn bộ lượng nước từ bầu thủy tinh đã được đẩy lên phía trên. Trong quá trình này, một việc rất quan trọng là siphonista cần dùng 1 chiếc thìa / muỗng dài để khuấy đều, sao cho cà phê được ngâm trọn vẹn trong nước nóng.
Khi thời gian cà phê và nước nóng “gặp” nhau đủ tiêu chuẩn, thường là 3 – 5 phút, siphonista tiến hành ngắt nguồn nhiệt. Lúc này, hơi nóng không còn áp lực đẩy từ bầu thủy tinh lên trên phễu nữa, quá trình thẩm thấu ngược bắt đầu diễn ra. Toàn bộ nước cà phê sẽ thấm ngược trở lại bầu thủy tinh, bột cà phê sẽ được giữ lại bởi tấm lọc nên không rơi xuống dưới.
Trải nghiệm cà phê với nhiều cảm xúc
Pha chế cà phê bằng Siphon là một trải nghiệm kéo dài từ thị giác (visual experience) tới thính giác (tiếng sục của hơi nước) và cảm giác nóng hổi, rồi sau cùng là vị giác. Vì sử dụng nguồn nhiệt trực tiếp, nên Siphon rất nóng, siphonista phải luôn cận thận khi pha chế. Đổi lại, bạn sẽ học được rất nhiều điều sau năm tháng làm việc với dụng cụ này. Với cảm nhận của cá nhân tôi, nó không đơn thuần là cho nước, cho cà phê vào và đun mà nó còn là quá trình chuẩn bị, đo đếm lượng nước, định lượng cà phê, thời gian đun, thời gian thẩm thấu.v.v…
Ở Nhật Bản, pha chế bằng Siphon được đưa lên tầm nghệ thuật với nhiều siphonistar sáng tạo có cách pha chế, đo đếm khó nắm bắt. Tại đây, người Nhật tổ chức cuộc thi siphonistas hàng năm, với nhất nhiều barista trong cả nước tham dự, để chọn ra người xuất sắc nhất. Đặc biệt hơn, người Nhật tin rằng, kỹ thuật khuấy cà phê trong phễu thủy tinh bằng thìa tre (Bamboo stirring paddle) cũng sẽ mang lại hương vị khác biệt trong suốt quá trình pha chế.
- Xưởng Rang Trà Cafe
- Liên hệ:Barista Mr Nghĩa
- Zalo(Phone): 0942322324
- Email: tracafelamdong@gmail.com
- Website: www.rangxaycafe.com